بررسی تعلیم و تربیت در آثار عزیزالدین نسفی

نویسندگان

  • احمد امین استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد؛
  • علی محمدی آسیابادی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد
چکیده مقاله:

عزیزا­لدین نسفی از عارفان پرکار قرن هفتم هجری است که در آثارش توجه بسیاری به تعلیم، تربیت و آموزش داشته؛ از این جهت میان انواع ادبی، «نوع تعلیمی» را می­توان به تأ­لیفاتش اطلاق کرد. تعلیم و تربیت موفق همواره از دغدغه­­های اساسی جوامع و افراد بوده است. نسفی نیز همچون معلم و مصلحی که در قبال افراد و جامعه احساس مسئولیت می­کند به امر خطیر آموزش و تعلیم می­پردازد و این وجهی است که در آثار نسفی فراموش گردیده است. آثار او هم متضمن قصد و نیت تعلیم و هم مبتنی بر روش تعلیمی زمان خودش است. در این پژوهش این مسئله با در­ نظر گرفتن اینکه تعلیم تصوف معطوف به دو رویکرد نظری و عملی است بررسی می‌شود. موضوعاتی که به وجهۀ تعلیمی آثار نسفی مربوط می‌شود عبارت است از: «نسفی و تعلیم علم»، «نسفی و تعلیم عمل» و بالاخره «روش تعلیم نسفی». تعلیم علم مربوط به آموزش تصوف نظری و تعلیم عمل مربوط به آموزش سیر و سلوک عرفانی است. روش تعلیم نسفی مبتنی بر نظام­های تعلیمی قرن هفتم و هشتم در سرزمین­های اسلامی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل در خطبۀ متقین نهج البلاغه و آثار عزیزالدین نسفی

 انسان کامل آن انسانی است که همۀ ارزش‌های انسانی در او به طور هماهنگ با یگدیگر رشد کند . اولین کسی که اصطلاح انسان کامل را در عرفان وضع کرد ابن عربی، از عرفای قرن ششم بود. پس از او عزیزالدین نسفی، در قرن هفتم، نخستین نویسنده‌ای است که کتابی با نام «الانسان کامل» را نگاشت. موضوع این مقاله ، بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل با توجه به خطبۀ متقین و آثار عزیز نسفی می‌باشد. از آن‌جا که انسان کامل یکی ا...

متن کامل

کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی *

  کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی *   آرزو ابراهیمی دینانی1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان   چکیده از آنجا که دستیابی به کمال، همواره مهمترین و متعالی­ترین مقصد اهل معرفت بوده است، هر یک از آنان کوشیده­اند تا کمال را تعریف کنند و ویژگی­های اصحاب کمال را برشمارند. عزیز بن محمّد نسفی، عارف قرن هفتم هجری، از جمله نویسندگانی است که دربارۀ این موضوع به تفصیل سخن گفته و با ط...

متن کامل

تأملی در اندیشه سیاسی عزیزالدین نسفی

این مقاله به بررسی آراء عزیز نسفی (تولد احتمالی در 596‌ هـ .ق) یکی از عرفا و فلاسفة قرن هفتم هجری می پردازد که در تلفیق عرفان و فلسفه در ایران بسیار موثر بود. وی علاوه بر طرح ایدة مراتبی بودن معرفت، مفهوم حرکت جوهری را نیز مطرح کرد که بعدها در مکتب اصفهان تداوم یافت. این مقاله نشان می دهد که چگونه تفکر عزیز نسفی به تأسیس اندیشة سیاسی بر مبنای اندیشة عرفانی در ایران منجر شد. چنین می نماید که این...

متن کامل

بررسی نثر عرفانی خطابی در کتاب الانسان الکامل عزیزالدین نسفی

علوم معانی و بلاغت در شکل‌دهی زبان عرفانی بسیار مؤثر بوده است؛ به‌گونه‌ای که عرفا توانسته‌اند با استفاده از این قواعد و اصول، تجارب و تعالیم عرفانی بیان‌ناپذیر خود را به مخاطبان انتقال دهند. بدون تردید، شرط تأثیر علوم معانی و بلاغت آن است که نویسنده، حال و وضعیت مخاطب خویش را به‌درستی بشناسد. عزیزالدین نسفی، در کتاب الانسان الکامل کوشیده است تا به یاری نثر عرفانی خطابی، در اذهان و نفوس مخاط...

متن کامل

اصطلاحات و نمادهای کلیدی مکتب ابن عربی در آثار منثور عزیزالدین نسفی

عزیزالدین بن محمّد نسفی (ف حدود 700ق)، از شاگردان سعدالدین حمویه، عارفی بنام در قرن هفتم هجری است که آثار متعددّی در حوزة نثر عرفانی فارسی بر جای گذاشته است. وی از طریق سعدالدین حمویه با تعالیم مکتب عرفانی ابن عربی و سبک استدلالی-رمزی او آشنا شده و در آثارش اغلب مفاهیم کلیدی عرفان نظری ابن عربی از قبیل وحدت وجود، اعیان ثابته، حقیقت محمدیه، فیض اقدس و مقدس و حضرات خمس را با زبان ادبی و با کاربرد ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 51  شماره 2

صفحات  291- 308

تاریخ انتشار 2018-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023